Jak wygrać z otyłością?
Otyłość to stan, w którym nadmiar tkanki tłuszczowej wywołuje negatywne skutki w funkcjonowaniu organizmu. Ilość dostarczanej z pokarmem energii przekracza możliwości przerobowe organizmu, a ten, przy zbyt małej aktywności fizycznej nie mając możliwości spożytkowania energii odkłada ją w formie tłuszczu.
Jedną z miar klasyfikujących poziom masy ciała jest Body Mass Index. Przyjmuje się, że wartość BMI powyżej 30 wskazuje na otyłość. Osoba o wzroście 165 cm i wadze 82 kg w tej klasyfikacji ma status otyłej.
Co sprawia, że człowiek zaczyna być otyły?
Na powstawanie otyłości wpływa wiele czynników. Nadmiarowe kilogramy biorą się najczęściej z wrodzonych skłonności idących w parze z nieprawidłowymi zachowaniami jak: siedzący tryb życia, zbyt mała aktywność fizyczna oraz niewłaściwy sposób odżywiania się.
Nieprawidłowe zachowania zaczerpnięte z dzieciństwa – nagradzanie słodyczami, nadmiar niezdrowych przekąsek w diecie oraz niska aktywność fizyczna mają swoje skutki w dorosłości.
Człowiek najpierw boryka się z nadwagą, która najczęściej niekontrolowana przechodzi w stan otyłości. Organizm człowieka potrzebuje określonej dziennej dawki energii pochodzącej z węglowodanów, tłuszczy oraz białka. Spożytkowuje ją na aktywność w ciągu dnia oraz prawidłowe funkcjonowanie układu hormonalnego i odpornościowego. Niewielki nadmiar potrzebuje odłożyć w formie tkanki tłuszczowej, by chronić narządy wewnętrzne oraz tworzy rezerwę, by mieć skąd czerpać energię, gdy z pokarmu na bieżąco jej nie dostarczymy. Jeśli dostarczymy dziennie większy zapas od fizjologicznej potrzeby organizmu, odłożymy na przyszłość więcej niż zużyjemy. Jeśli codziennie dostarczymy więcej energii, organizm zgromadzi kolejne zapasy w postaci tkanki tłuszczowej. Takie codzienne zapasy spowodują, że po miesiącu przybędzie nam do kilku kilogramów masy ciała, a po roku może być to kilkadziesiąt.
Brak kontroli nad dostarczaną energią powoduje, że z lekkiej nadwagi w ciągu kilku miesięcy jesteśmy w stanie stać się chorobliwie otyli.
Między nadwagą a otyłością na skali BMI istnieje tylko 5 punktów, czyli średnio jeśli osoba o wzroście 165 cm ważąca 68,5 kg (25 BMI – nadwaga) przytyje 13,5 kg będzie klasyfikowana jako osoba otyła (30 BMI – otyłość).
Jak otyłość wpływa na psychikę człowieka?
Psychologiczne skutki otyłości są ogromne i wiele otyłych osób odczuwa trudności w sytuacjach społecznych z uwagi na obraz swojego ciała oraz bardzo niską pewność siebie. Dyskryminacja, odrzucenie społeczne, trudności w życiu seksualnym, negatywne postrzeganie siebie oraz destrukcyjne odczucia prowadzące do nieakceptowania siebie mogą prowadzić do m.in. depresji i wycofania się z życia społecznego.
Wyalienowanie się z codzienności powoduje, że świat alternatywny, który został stworzony przez osobę z problemem jako azyl staje się hermetyczny i zagrażający jej zdrowiu, a czasem nawet życiu. Pętla, w której tkwi osoba otyła nie daje możliwości wyjścia poza nią: widzi się w beznadziejnej sytuacji życiowej, potrzebuje pozytywnego czynnika, pociesza ją jedzenie, więc sięga po nie. Endorfiny gdy dotrą do mózgu chwilowo czuje się lepiej, za moment znów dopada ją lęk i znów sięgnięcie po coś do jedzenia powoduje lepsze samopoczucie. W tym procesie przybywa na krótką chwilę pozytywnych odczuć i na bardzo długo nowych kilogramów. Zdanie sobie z tego sprawy powoduje kolejny lęk, który zostaję zajedzony.
Uświadomienie sobie tego impasu i pomoc psychologa w wyjściu z tej sytuacji może doprowadzić do odrzucenia schematu destrukcyjnego zachowania i rozpoczęcia pracy nad zmianą.
Gdzie się zgłosić? Pomaga osobom, które borykają się z problemami żywieniowymi – pomogę i Tobie. Napisz do mnie i dowiedz się więcej o konsultacjach psychodietetycznych i o tym jak mogę Ci pomóc.
Anna Ewa Ferreira
